Karen en Christophe verbouwen circulair

"We zijn ervan overtuigd dat al dat materiaal nog een waarde heeft."

 Op het raam staat een gedicht, erachter twee oude tegels: een kleine verwijzing naar wat zich afspeelt achter deze voorgevel. Toen Christophe en Karen dit rijhuis in 2019 kochten, wisten ze al dat ze er een passiefhuis van wilden maken, maar gaandeweg besliste het koppel om ook circulair te verbouwen. 

“Toen we begonnen met afbreken, merkten we op dat we heel veel  afval produceerden. En dat we ook wel hielden van de verhalen van de vorige bewoners die verteld werden in de aanwezige spullen en materiaal. We begonnen alles te sorteren, om te kijken hoe we het konden hergebruiken. Zo is ook ons ecologisch bewustzijn nog verder gegroeid,” lacht Karen.

Bouwafval sorteren

Binnen werd al heel wat werk verricht. Het huis werd helemaal ontmanteld. “Jullie zijn net te laat voor de muurschilderingen,” zegt Karen. Op haar smartphone toont ze foto’s van de groene kunstwerkjes die ze aantroffen toen ze een laag van het plafond weghaalden.

Al het afgebroken materiaal ligt gesorteerd: hopen stenen, houten balken apart, en zelfs zakken met alle nagels die Christophe en Karen eigenhandig uit de houten balken haalden.

We proberen zoveel mogelijk te recupereren. Al is dat niet altijd evident. 

“Die glazen deur gaan we hergebruiken, en van de houten latjes ga ik ook een deur proberen te maken,” zegt Karen. “We hebben enkele balken hout weggegeven aan vzw De Keeting, hier wat verder in de straat. Ook Omer en Paul, de mannen van de compostbakken in de buurt, zijn materiaal komen halen voor hergebruik. We hadden het ook aangeboden aan kunstscholen en technische scholen voor houtbewerking, maar zij hadden niets nodig. Een Brusselse kunstenares is een auto vol komen ophalen en de rest van het hout ligt nu ‘op de plek van de SON’ als deel van hun bouwmaterialenbibliotheek.” 

“Het zou inderdaad gemakkelijker zijn om enkele gemengde containers voor de deur te zetten, maar dat is contradictorisch met onze circulaire visie. En we zijn ervan overtuigd dat al dat materiaal nog een waarde heeft”

Zonder bouwachtergrond aan de slag

“Dit huis dateert al van 1899 en er zit asbest, onder andere in het dak. We moeten het dus grondig renoveren,” zegt Christophe. “En dus proberen we zoveel mogelijk te recupereren. Al is dat niet altijd evident. De rotswol uit onze afbraakwerken hebben we als restafval weggegooid, terwijl die eigenlijk als akoestische isolatie in de binnenmuren had kunnen dienen. Maar daar kwamen we te laat achter.”

Het werkt echt motiverend als je hulp krijgt van anderen, want we lijken echt te pionieren.

Christophe en Karen hebben beide geen bouwtechnische achtergrond en moesten dus heel wat zelf uitzoeken, van het praktische werk tot het verkrijgen van bepaalde vergunningen.

“Een van de hoogtepunten in het voorbije anderhalf jaar was toen we in januari 2020 een bouwteam met experts konden samenbrengen,” zegt Christophe. “Het werkt echt motiverend als je hulp krijgt van anderen, want we lijken echt te pionieren.”

“We hebben nu ook een (onderzoeks)subsidie van Vlaanderen circulair, waardoor het bouwteam opeens veel groter is geworden,” vult Karen aan. “Nu werken we samen met Pixii, Vibe, Mosard, Stad Mechelen, Creamo en UHasselt om een breder begeleidingsproces te ontwikkelen."

Inspiratie voor andere verbouwers

“Het blijft een zoektocht om de circulaire ideeën in de praktijk te brengen,” weet Christophe. “We proberen onze ervaring dan ook te delen met andere mensen zonder bouwervaring.”

Als tip geeft het koppel steeds mee om na te denken over je ambitieniveau en levensfase: Wat moet er zeker zijn? Wat zou er leuk zijn en wat is een extraatje? In welke levensfase zit je? Komen er kinderen? Wil je onderdak kunnen bieden aan bijvoorbeeld hulpbehoevende ouders?

Karen en Christophe maakten deze oefening en hielden ook een dagboek bij om te zien wat hun noden zijn, nu en in de toekomst. Op deze manier ga je nadenken over aanpasbaarheid in de toekomst en modulair bouwen, ook een kenmerk van circulair (ver)bouwen. Ze plaatsen alles online op hun website www.passiefrijhuisindestad.be als inspiratiebron voor anderen.

In een blikken doos houdt het koppel ook enkele kleine dingen bij die ze vonden in het huis: een speelgoedvliegtuigje, oud krantenpapier dat vroeger als isolatie diende…. Een persoonlijke toets die samen met de recuperatie van materialen de ziel van het huis behoudt. “Als alles af is, willen we graag de vroegere bewoners uitnodigen om hen te tonen wat we ervan gemaakt hebben.”