Kli-Maat van de maand: circulaire verbinder Kris

Dag Kris, laten we met de deur in huis vallen, wat is een Circulair verbinder?

Ha, mijn functietitel is eigenlijk aangepast, maar ik werk nog wel als circulair verbinder. Ik zet samenwerkingen op en probeer het te laten slagen. Wil je circulair werken, dan moet je altijd samenwerken om echt circulair te zijn. Dat is de grondvesting. Je moet als het ware een ecosysteem opzetten.

Nu ben ik coördinator van De Recupperij en help ik bij circulaire samenwerkingen binnen de vzw. Het is eigenlijk mijn taak om te kijken hoe we alle spullen, waar we nog niets of weinig mee doen, toch circulair inzetten. Het Brillenatelier is daar een mooi voorbeeld van.

Dus coördinator, hoe ben je dat geworden?

Het zal raar klinken, maar ik kom eigenlijk uit de chemie. Daar heb ik 15 jaar gewerkt. Het was geen boeiende job, maar het betaalde wel goed. Ik moest er zijn, of zo voelde het toch aan. Tot een moment dat ik bij mezelf dacht ‘waar ben je hier mee bezig?’. Toen wou ik een meer zinvolle job. Nu hoor je dat vaker, maar in die tijd verklaarden ze me zot. Dat ik minder ging verdienen door meer te werken. Zo ben ik in de sociale sector beland.

Via via kwam ik daarna bij de kringwinkel terecht, specifiek voor het sociale aspect. Zo ben ik in Mechelen terechtgekomen. En door Ecoso ben ik beginnen te kijken wat er hier is van deeleconomie en wie er zou kunnen samenwerken. Zo heb ik mee de vzw Deelbaar Mechelen mogen oprichten en zit ik hier bij De Recupperij.

Dus je interesse in het circulaire is eigenlijk ontstaan uit het sociale aspect van je job?

Zo kun je het wel stellen. Ik ben eigenlijk meer bezig met het sociale, maar het circulaire is daar helemaal in verweven. En ik blijf een fascinatie hebben voor deeleconomie en vooral om linken te leggen om zo kansen te creëren, voor zowel het sociale als het circulaire.

De Recupperij, wat gebeurt daar allemaal onder?

Er zijn de gekende zaken zoals Het Fietsatelier of Digibank. Sinds kort is daar ook het Brillenatelier bij, waar we oude brillen recupereren en met glazen terug te koop aanbieden. We doen dat met mensen zoals Koen de Brillenman, omdat we geen sociale werkplaats willen zijn waar we eigenlijk concurrentie zijn van onze eigen werking. We testen ook veel zaken uit, zoals hardware-, hout-, schoen- en naaiatelier. Of het was-atelier, waarbij we proberen om een sociaal wassalon te creëren. Testen start met de opleiding van vrijwilligers. Iedereen die hier zit bij De Recupperij moet de kans krijgen om van alles te leren en te doen wat ze willen. Er is ook nog het notenatelier, waarbij we samenwerken met AMAI. En er zijn nog de samenwerkingen met organisaties als Thomas More of Ecoso. Veel dus, zoals je hoort. (lacht)

Als ik het zo hoor, is het vooral hergebruik of upcyclen. Veel mensen weten niet dat er een verschil is tussen recycleren, upcyclen, downcyclen of hergebruiken, vind je dat logisch? En wat is het verschil juist?

Het is logisch dat ze het niet weten, want het is niet simpel. Ook heb je redelijk wat greenwashing. Eigenlijk kun je het makkelijk op een ladder zetten. Kun je iets houden in de functie dat het is, bijvoorbeeld kledij, dan moet je dat als kledij houden. Dat is simpel, dan spreken we over hergebruik. Dan ga je naar beneden. En recyclage is eigenlijk helemaal beneden, het laatste dat we willen doen. Downcyclen is zo goed als recycleren, want je gaat van een hoogwaardig materiaal slechts enkele zaken overhouden voor een product lager in waarde.

Denken mensen te snel aan recycleren?

Dat kan goed zijn, omdat mensen denken dat recycleren goed is. Terwijl het ook nog veel energie kost om het te verwerken.

Is het geen typische gedachte dat mijn grootvader had ‘Dit kan ik zeker later nog is gebruiken’, om dan een werkkot vol ongebruikt materiaal te hebben? Van kleine veer tot een houten balk. Is dat een goede gedachte en is daar dan geen algemene oplossing voor?

Ik heb ook zo’n vader, een werkkot vol. Propvol! Dat was denk ik vroeger zeker zo. Je kunt dat zien als een soort deelatelier. Het liefste wat mijn vader had, was dat iemand iets klein vroeg en dat hij het kon geven. En hij had dat altijd liggen. De meest absurde dingen! En hij vroeg daar geen geld voor. Altijd alles uit elkaar vijzen om het toch maar te kunnen gebruiken bij iets anders.

En dat gaat terugkomen, nu er meer gedeeld wordt. Al is de kostprijs om dit op grote schaal uit te werken een probleem. Het kost allemaal mensen, tijd en ruimte. Als het simpel is, bestaat het op zich al. Dat zag je vroeger niet. Bijvoorbeeld de kruidenbakken waar je je kruid mag gaan knippen. Of weggeefkasten van boeken. Als de Klusbib meer ruimte zou krijgen, dan zou dat nog meer lukken. Al kun je daar vaak nagels of halve pot verf krijgen, die overschot was op een andere werf.

Hoe kan ik met een kleine ingreep toch circulair denken?

Iedereen zou voor zichzelf de denkwijze gewoon moeten maken waarbij je jezelf steeds afvraagt ‘Wat is de beste vorm dat ik met dit hier kan doen?’. Zeker in deze periode van cadeaus, die niet altijd even geslaagd zijn. (lacht) Denk dan ‘Ik heb hier iets, wie kan ik daarmee plezier mee doen?’ Maar mensen doen dat al veel, dat is echt goed. Gewoon eerst kijken hoe dat materiaal nieuwe waarde krijgt, voor je aan het containerpark denkt. Als je er geld voor wil kun je het op een rommelmarkt verkopen, of je geeft het af bij een Kringloopwinkel. Slechter ga je er niet van worden, je krijgt er een goed gevoel van.

Tot slot, het zijn koude en donkere dagen, wat kan ik doen om te helpen?

Uw bruikbare spullen, zoals je gsm of computer die je nog liggen hebt in een kast of schuif, zijn van grote waarde voor anderen. Als we die niet kunnen herstellen, halen we er onderdelen uit. Spullen die je niet nodig hebt, breng ze naar de kringwinkel. Vergeet niet dat de kringwinkel meer dan 250 mensen aan het werk kan zetten door je oude zaken te verkopen.