Mechelen 2050 volgens Daan
Mechelen 15 mei 2050
Een helder licht op de toekomst
De eerste zonnestralen van de dag strelen mijn gezicht. Om de hoek zag ik nog net hoe een elektrische bestelwagen zijn laatste pakketje afzet. Overdag is de stad namelijk verboden terrein voor gemotoriseerd verkeer. Verder is enkel het tjirpende geluid van inheemse zangvogels uit de talrijke Mechelse stadsparken hoorbaar. De stad voelt relatief koel aan in vergelijking met een decennium geleden. Het kantelpunt was een dodelijke hittegolf in de jaren dertig die een tiende van de hoogbejaarden het leven heeft gekost. De stad kreunde die zomer onder de hitte en de droogte. Maar dankzij het afkoelingsplan heeft de stad gekozen voor groenblauwe aders, die de bebouwing van de nodige ademruimte voorzien. De vele vlietjes die in een ver verleden overkapt werden, zijn allemaal opengelegd. Niet alleen voor de kinderen bieden ze verkoeling in de zomer, maar voor de hele stad! Waar er voordien niets meer dan grijs beton te zien was, gonst het nu van de activiteit in de vele groene buffers.
Op mijn weg naar de Sint-Romboutstoren valt er nergens een vuilnisbak te bespeuren. Dat verbaast me niet, want het begrip ‘afval’ is naar de geschiedenisboeken verdwenen. Vanuit de Mechelse bevolking was er een grote vraag naar herbruikbare verpakkingen. Na een vruchtbare samenwerking met de horeca en de lokale winkels kwam de stad met een actieplan. Voortaan zouden er enkel nog herbruikbare of biologisch afbreekbare verpakkingen gebruikt worden. Het beperkte aantal voedseloverschotten wordt zorgvuldig gecomposteerd door Citamine. Hun wens om van Mechelen een eetbare stad te maken is uitgekomen. Een vijfde van alle groenten wordt ondertussen gekweekt in de stad zelf. De circulaire economie die hier lokaal op poten is gezet maakt me enorm trots.
Nu volgt het zwaarste deel van mijn ochtendwandeling: de beklimming van de Sint-Romboutstoren. Onderweg naar de top realiseer ik me wat een verandering Mechelen heeft ondergaan in de afgelopen dertig jaar. Het succes van de Mechelse klimaattransitie is volledig te danken aan haar inwoners. De burgerbeweging Klimaan verenigde de bevolking en effende de weg voor een ambitieuze omslag. Eenmaal op de top aangekomen, kan ik mijn opwinding nauwelijks intomen. Het uitzicht op de omgeving is adembenemend!
De reflectie van de duizenden zonnepanelen op de Mechelse daken is prachtig. Er valt bijna nergens nog een dak te bespeuren waar deze mini-energiefabriekjes niet aanwezig zijn. De stad is niet langer afhankelijk van grote energieproducenten om elektriciteit te produceren, maar is volledig zelfvoorzienend. Om slim gebruik te maken van deze hernieuwbare energie, heeft Klimaan wijkbatterijen in elk stadsdeel geplaatst. Elektrische deelwagens kunnen hier probleemloos dag en nacht opladen.
De levensader van onze stad, de Dijle, is onontbeerlijk voor de verwarming van de binnenstad. Om de talrijke woningen op temperatuur te houden, heeft Klimaan in samenwerking met de stad een gigantisch warmtenet uitgebouwd. Warmtepompen maken gebruik van Dijlewater om de stad van warmte te voorzien. Zelfs in het hartje van de winter voorziet dit warmtenet voldoende warmte.
Het arsenaal aan werkgerief uit de Klusbib wordt veelvuldig gebruikt door alle lagen van de Mechelse bevolking. De renovatiegolf die op gang kwam eind jaren ‘30, om alle huizen klimaatneutraal te maken, vergrootte de vraag naar gedeelde spullen enorm. Waarom zou je immers iets kopen dat je maar een paar keer nodig hebt? Organisch isolatiemateriaal zoals mycelium heeft ervoor gezorgd dat elk huis uitstekend geïsoleerd is.
In de verte zie ik een uitgestrekte groene oase. Wie even aan de drukte van de stad wilt ontsnappen, is welkom in het Beschermd Natuurpark Rivierenland. Waar er vroeger veel versnipperde natuur was, is dit nu perfect aaneengesloten tot een adembenemend natuurgebied van 6.500 hectare groot. Soorten die vroeger met uitsterven bedreigd waren, komen hier nu in grote getallen voor. Het Mechels Broek biedt een veilige thuishaven voor vogels die zwaar hebben geleden onder de klimaatverandering.
Mijn maag rammelt ondertussen van de honger. Tijd om terug naar beneden af te dalen, want deze middag wordt beslist wie de beste vegan kok is van Muizen. Maandelijks wordt er in elke wijk een kookwedstrijd gehouden om de beste vegetarische koks even in de spotlights te zetten. Zij mogen heerlijke vegan gerechten voorschotelen op exclusieve events die de stad organiseert.
Tijdens de afdaling van de Sint-Romboutstoren, die veel korter lijkt te duren dan de beklimming, vraag ik me af wat de toekomst nog meer in petto heeft voor onze Dijlestad.
Daan Vandenberghe