Wijkontwikkelingsplannen
Om goed te begrijpen welke energetische maatregelen genomen moeten worden op gebouw- en wijkniveau, en wat de ruimtelijke implicaties of opportuniteiten hiervan zijn, is het noodzakelijk om de zones in het warmtezoneringsplan meer gedetailleerd uit te werken in een ruimtelijk-energetisch ontwikkelingsplan.
Het is een concrete ruimtelijke en energetische vertaling van het warmtezoneringsplan op gebouw- en wijkniveau. Het geeft een beter zicht op ruimtelijke ontwikkelingen die mogelijke koppelkansen bieden om duurzame warmteprojecten te versnellen. Het is ook de gelegenheid om de gemaakte aannames in het warmtezoneringsplan af te toetsen met betrokken actoren in een concrete case. Op die manier wordt het warmtezoneringsplan ook verder verfijnd en op punt gesteld.
Gezien het niet haalbaar is binnen deze opdracht om gedetailleerde ontwikkelingsplannen op te stellen voor elke zone in het warmtezoneringsplan, wordt dit gedaan voor gebieden die nu reeds als ‘kansrijk’ zijn geïdentificeerd voor collectieve warmteconcepten (warmtenet).
Drie zones zijn geïdentificeerd als strategische gebieden. Voor deze drie zones zijn op dit moment studies in uitvoering.
Mechelen-Zuid
Het betreft het bedrijventerrein van de wijk Mechelen-Zuid, in het noorden begrensd door de Hombeeksesteenweg en in het westen door de E19. In het oosten grenst het aan residentiële woonwijken.
Het bedrijventerrein van Mechelen-Zuid is kansrijk voor een warmtenet met restwarmte.
Het mogelijk aanbod van restwarmte uit industrie is geïnventariseerd door VITO i.o.v. de provincie Antwerpen. Deze gedetailleerde inventarisatie bevestigt de eerdere aanwijzingen uit de Vlaamse warmtekaart dat het bedrijventerrein van Mechelen-Zuid kansrijk is voor een warmtenet met restwarmte afkomstig van de drie EBO-plichtige bedrijven Du Pont de Nemours, P&G en Kellogg’s Pringles.
Momenteel worden de volgende stappen gezet door het in kaart brengen van potentiële warmteafnemers en de technisch-financiële haalbaarheid van een warmtenet te onderzoeken met mogelijke opties voor het temperatuurniveau en mogelijke tracés. Dit biedt ook een opportuniteit om de bedrijven en organisaties in deze wijk te betrekken in de warmtestrategie.
Ragheno
De gebiedsontwikkeling van Ragheno wordt beschouwd als een belangrijk strategisch project van Stad Mechelen. Het masterplan voorziet een mix van functies: 300 000m² wonen (ongeveer 2 500 woningen), 125.000m² kantoren en diensten, 18 000m² commerciële functies en 17 600m² voorzieningen.
De doelstelling is dit gebied te ontwikkelen tot een klimaatneutrale site. Vandaar de intentie om verwarming en koeling collectief te organiseren op de site Ragheno met een warmtenet. Als iedere projectontwikkelaar op de site apart denkt in functie van duurzame energie, is de optie voor een warmtenet moeilijk rendabel te maken. Projecten dragen idealiter bij tot het collectieve. Het warmtenet moet een basis-infrastructuur vormen die toelaat dat de warmte op het domein zo efficiënt mogelijk wordt benut en beheerd. Wanneer er gebouwd is, is dit nog heel moeilijk te realiseren (lock-in).
Op dit moment heeft de stad een studie opgestart om de technisch-financiële haalbaarheid van een collectieve verwarmings- en koelingsvoorziening op wijkniveau onderzoeken (warmtenet). De studie zal antwoord bieden op vragen zoals: Welke warmtebronnen zijn mogelijk in de wijk? Kunnen die ingezet worden als warmteproductie voor een warmtenet? Wat zijn mogelijke scenario’s voor leidingtracés, temperatuurniveau ’s van het warmtenet, mogelijke steunmaatregelen en aantrekkelijke warmte-afnametarieven?
Klimaatwijk Mechelse Vesten
Met de projectoproep Klimaatwijken bieden het Departement Omgeving, het Team Vlaams Bouwmeester en het Vlaams Energieagentschap ondersteuning aan drie lokale besturen bij de reconversie van bestaande wijken naar klimaatwijken. Voor drie geselecteerde wijken, in Kortrijk, Leuven en Mechelen, zal een multidisciplinair team een duurzame ontwikkelingsstrategie uitwerken.
In Mechelen wordt de ruimtelijke structuur van de Vesten (de stadsring) aangegrepen om een warmtenet uit te bouwen, waarop ook de appartementsgebouwen, gelegen langs die Vesten, kunnen aansluiten. Het ontwerpend onderzoek richt zich op ruimtelijke, technisch-financiële en maatschappelijke aspecten en moet resulteren in een strategische visie voor dat warmtenet, maar omvat ook de uitwerking van een concreet en operationeel kader om verenigingen van mede-eigenaars te ondersteunen in de collectieve energetische renovatie van appartementsgebouwen.